оригинальные песни
ZUHRA SOLIYEVA: “QALBI OG’RIGANLARGA MALHAM” NOMLI KITOB YOZAMAN
08.09.2013
4173-O’zingiz
haqingizda, bolaligingiz va san’at olamiga kirib kelishingiz haqida nimalar
deya olasiz? Bolaligingizda ham sho’x va shaddod bo’lganmisiz?
Men
Samarqandda tug’ilib katta bo’lganman. Bolaligimdan juda sho’x va shaddod qiz
bo’lganman. Ko’proq o’gil bolalar bilan o’ynaganim uchun shunga momand bolalardek
ish tutganman. Maktab davrida egizagim Fotimani yonini olib, xafa qilganlarni maktab
orqasiga chaqirib "razborka”lar qilganman. Sinfdoshlarimni ham ayamasdim.
Ayniqsa Dilbar ismli sinfdoshimni shunchalik qo’rqitib qo’yganmanki hatto dars
tayyorlab kelmaganimda, uni tayyorlagan mashqlarini olib qo’yganman. Hozir
eslasam afsuslanaman. Lekin yosh bo’lganman. Shu qilgan ishlarimni to’g’ri deb
bilganman. Shunchalik sho’x aytganimni qildiradigan bo’lishimdan tashqari,
adolatparvar, haqiqatgo’y va o’ta erka ham bo’lganman. Chunki dadam bizlarga
doim adolatli, haqiqatparvar bo’lishni o’rgatgan. Fotima ikkimizni boshiga
ko’tarib yurardi. Ayam bizni urishsalar yoki koyisalar " Urushmagin, qizlarni
urib-urishib bo’lmaydi. Ayniqsa egizaklarni, chunki ular ollohni bizga yuborgan
elchilari” deya yonimizni olganlar. Mana
o’sha kunlar ham o’tib ketdi. Fotimadan
ajralganimdan so’ng Institutga kirish uchun astoydil harakat qildim va 26 yoshimda Toshkentga keldim. Nasib qilgan ekan institutga o’qishga qabul
qilindim.O’qishga qabul qilinishimga ham, san’at olamiga kirib kelishimga Saida
Rametovaning hissalari juda katta bo’lgan. Chunki yoshligimdan ulardan teatr
hidini olganman. Men ham artist bo’laman deb bolaligimdan san’atga mehr
uyg’ongan. Mana endi orzularim amalgam oshdi. Lekin bungungi kunga yetib,
muhlislar qalbidan joy olish oson bo’lmagan.
-Yuqorida
"Saida Rametovadan teatr hidini olganman” deb aytdingiz. Aslida ular sizga kim
bo’ladi, ular bilan munosabatingiz qanday?
-Saida
Rametova xolavachcham bo’ladi. Ular bilan men opa-singillarni farzandlarimiz. Talabalik davrlarida Samarqandga ko’p
kelganar. Kursdoshlari bilan dugonalari bilan biznikiga mehmon bo’lishar edi.
Ularni suhbatini, san’at sohasidagi mahoratlarini bir-birlariga namoyish
etishlarini ko’rib havas qilganman. Qoshiqni mikrafon qilib, ashulalar aytib, tuli xil rollarga kirganman. Ular
bilan munosabatimiz juda ham yaxshi . Ularni hurmat qilaman. Menga ko’p yordam
berganlar.
-Lekin ular
to’yingizda ishtirok etmadi. Shundan so’ng turli –xil gap so’zlar ham ko’paydi.
-To’yimda
ishtirok etmaganlarini sababi bitta. Bu ham bo’lsa bizning kasbimiz.
San’atkorlar xalq xizmatida bo’lishadi. Kutilmagan holatlar osongina yuzaga
keladi. Bundan tashqari to’yim ham tez bo’lib ketdi. Shu sababli kela olmaganlar.
Lekin turli xil gap-so’zlar noo’rin. Bizning munosabatlarimiz juda yaxshi.
-Kino
olamiga kirib kelish uchun nima muhimroq deb o'ylaysiz: Pulmi , iqtidormi yoki
tanish bilishmi?
-Pul bilan
bo’lsa, albatta tanilishi oson bo’ladi. Puli bor 5ta, kerak bo’lsa 10 kinoda
ham rol ijro qiladi. Lekin aktyor va
aktrisalarning o’zida mahorati bo’lmasa, iqtidori bo’lmasa xalqni qalbiga kira
olmaydi, u ijro qilgan, yaratgan obrazlarini xalq eslamaydi. Tarixda ham
qolmaydi.Shuning uchun har bir sohada ishlaydigan odamlarga olloh tomonidan
berilgan iqtidor, talant bo’lishi kerak.Ayniqsa san’at sohasida.
- Agar
aktrisa bo’lmaganingizda qaysi kasbni tanlagan bo’lardingiz?
-Shifokor.
Shifokor bo’lganda ham oddiy shifokor emas, qalb shifokori bo’lardim. Chunki
hamma kasalliklar qalb og’rig’idan kelib
chiqadi. Meditsinada buni sababini asab deb bilashar, lekin qalb boshqa asab
boshqa. Qalb og’risa organizm kasal bo’ladi, qalb
yaralansa butun tana yig’laydi. Shuning
uchun bemorlarni dori bilan emas, yaxshi so’zlar bilan davolardim. Faqat ularga
"O’zingin ehtiyot qiling, doimo kulib yuring, yaxshiliklar haqida o’ylang” deb
maslahatlar berardim.
-Demak siz
psihologiya boyicha ham ko’p narsani bilar ekansiz-da?
-Ha,
psihologiyani o’rganganman. Chunki bu o’zim uchun ham juda kerak bo’lgan.
Talabaligimda juda ko’p insonlarni ko’rdim, ko’p xoinliklarga: o’zimga yaqin
deb bilgan insonlarning, do’stlarning xoinliklariga duch keldim. O’sha paytdagi
xatolarimni, keyingilarini eslab , "o’zingni qanchalik o’zingni hokisor qilib yursang
shunchalik odamlar tepib ketar ekan”, degan hulosaga keldim. Yaxshiyu yomonni farqiga bormaganim menga pand bergan.
Men hammani yaxshi deb bilganman, dardlarimni aytganman.Bilmabmanki hamma ham dardni bir xil emas, har xil
eshitar ekan. Kimdir ustingizdan kulib, kimdir achinib, kimdir achinib ichida
battar bo’l deb eshitar ekan.Men ularni farqlay olmaganman.Chunki menga bunday
tarbiya berishmagan. Bizlarning
oilamizda bunday mug’ombirlik, ayyorlik bo’lmagan. Dadam bizlarni yuqorida
aytganimdek doimo haqiqatparvarlik bilan, adolatlilik bilan katta qilganlar.
Shundan so’ng psixologiyadan dars oldim. Bu menga juda katta yordam berdi.
Uyimdan uzoqqa Samarqanddan Toshkentga borganimda umuman boshqa sharoitga duch
kelganman. O’qishda o’qib yurganimda dakkiyam eshittim, gap ham eshittim,
kamsitildim ham. "Xunuksan, sen xudo urgan bandasan, haligacha hech narsang
yo’q " degan gaplarni ham eshitdim. Agar o’sha paytda bu gaplarni ko’tarmasdan,
ular bilan tortishib, uydagi erkaligimni qilganimda hozirgi yutuqlarimga erishmagan bo’lar edim.
Faqat bitta narsadan norozi bo’lganman.
Hech kim sizni haqorat qilishga ham, kamsitishga ham haqqi yo’q ekan. Eh
boshimdan nimalar o’tmadi deysiz. Kelajakda o’z hayotim, ko’rgan –kechirganlarim
haqida kitob yozmoqchiman.
-Qanaqa
kitob yozmoqchisiz?
-"Qalbi
og’riganlarga malham” degan kitob yozmoqchiman. Bu kitob ham hikoya, ham o’quv
qo’llanma bo’ladi. Bu kitob boshqalar yozgan kitobga o’xshamaydi. Niyatim uni
o’qiganlar ham dars olsin, ham maslahat olsin, ham boshimdan ko’rgan
–kechirganlarimni hikoya sifatida o’qisin. Unga hayotim davomida nima voqea
bo’lgan bo’lsa hammasini kiritaman. .Chunki har bir o’qigan odam kitobni
o’qigan har sahifasidan o’zi uchun nimanidir oladi, o’rganadi. Hayotda qora
kunlar ortidan yorug’ kunlar ham kelishiga ishonch hosil qilishadi Bu
yangilikni birinchi bo’lib sizlarga aytdim. Ko’nglimda tugib yurgan edim. Mana
oshkor bo’ldi.
-Siz
insonlardagi qaysi hislatlarni yomon ko’rasiz va qaysi hislatlarini hurmat
qilasiz?
-Menga
ikkiyuzlamachilik yoqmaydi. Bu fazilatni hazm qila olmayman.Hattoki o’zimga
taaluqli bo’lmasa ham qo’shilib ketaman. Qalbi toza insonlarni juda hurmat
qilaman. Nazaring baland qalbing toza bo’lsa,
bor-u yo’g’ingda ham bir xil turasan. Boyligingda ham kambag’alligingda
ham hamma bir xil qaraydi.
Ilk ijro
qilgan filmingizni eslay olasizmi?
-Birinchi
rolim Rustam Sadievning Navruz ayyomiga bag’ishlangan "Voy dod sumalak” filmida
suratga tushganman. Bu filmda sotti obrazini yaratganman. Shundan so’ng Zebo
Navruzovaning "Bo’rilar” filmida amma obrazini yaratdim. Zebo Navruzovaning
aytishlariga qaraganda, film suratga olinish kuniga qadar boshqa aktrisani
tanlashgan va suratga olishga bir kun
qolganida , o’sha filmni ko’rib, meni tanlagan.
Shunda meni qidirib topganlar. Bu filmni ko’rib, Jahongir Poziljonov
"Boyvachcha " filmiga taklif qilgan. "Bo’rilar” filmida yaratgan obrazingiz
juda ajoyib chiqqan, shuning uchun "Boyvachcha” filmini boshida chiqsangiz film
oxirigacha rangli va yorqin bo’ladi deb aytgan. Ana undan keyin shu filmdagi
parcha qo’l telefonlarigacha tarqalib ketdi. Oddiy xalq ichida ko’rib
qolishsa "Voy qoshlaringga bit
tushgur”-ku, "Voy orqa farasi singan ayol”-ku deb qo’llari ko’rsatishgan. Ko’p
ijodkorlar o’zlari tahallus tanlashsa, menga xalqni o’zi tahallus topib bergan.
Shundan so’ng birin-ketin boshqa kinofilmlardan ham takliflar tusha boshlagan.
-Hozirgi
kunda qanaqa kinofilmlarda rol ijro qildingiz. Yaqin orada qaysi
rejissyorlarning filmlarida yana sizni ko’rishimiz mumkin?
-Juda ko’p
filmlarda rol ijro qildim. Davlat tomonidan suratga olinayotgan filmlarda ham
xususiy filmlarda ham. Xususan Sanjar Boboyevning filmida, Sherzod O’lmasovning filmida suratga tushdim.
Bundan tashqari Jahongir Ahmedov bilan birinchi marta ishladim, ya’ni bu
rejissyorning filmida ham klipida ham suratga tushdim. Turmushga chiqqanligim
sababli o’rtada uzulish ham bo’ldi. Kinofilmlarda rol ijro qilmay qo’ydim.
Kimdir meni nomimdan san’atdan ketdi deb gap tarqatganligi bois ham orada
tanaffus bo’ldi. Kimgadir bu qo’l keldi, kimdir bundan foydalandi. Ko’pchilik
bunga ishondi. Zo’rma-zo’raki o’zim xohlamagan holda ishimni to’xtatishga
urunishdi. Mana teatrdan ham ketgannimni
bilmay qolganman. Lekin sizda iqtidor
bo’lsa orada uzulish bo’lsa ham, xoh kino olamida bo’lsin xoh teatrda
baribir sizni chaqirishadi.
-Turmush
o’rtog’ingiz sizning ijodingizga qanaqa
qaraydilar ?
-Ularning
munosabatlari juda yaxshi. Ijodimga qarshilik qilmaganlar. Meni doim qo’llab
turadilar.Qaynonam ham qo’llab turadilar. Aslida qaynonam o’zimni muhlisim
bo’lganlar.
-Siz
beriladigan rollarni tanlaysizmi?
Boshida
tanlamadim. Chunki san’atga kirib kelganimda tanlash huquqiga ega emas edim.
Oldin o’zimni nimaga qodir ekanligimni ko’rsatishim, mahoratimni namoyon
qilishim kerak edi. Mana endi tanlash vaqti keldi. Chunki boshida epizod
rollarni taklif qilishgan. Epizod rolni nimasini tanlaysiz? Tanlamasdan ijro qilaverdim. Lekin epizod rol
orqali xalqni ishonchiga kirish juda qiyin. Men buni uddaladim, shundan juda
xursand bo’laman. Chunki bu oson ish emas. Bosh qahramonda bitta quyonni urish
uchun beshta o’q bo’lsa, epizoddagi
qahramon esa beshta quyonni bitta o’q bilan bittada urishi kerak bo’ladi. Ham
esda qolishingiz, ham mahoratingizni ko’rsatishingiz, ham tomoshabinni
hayratlantira olishingiz kerak.
-Rollarni
tanlayotganingizda qaysi jihatlariga e’tibor beryapsiz?
-Eng avvalo
ssenariyga, keyin g’oyaga. Ssenariy yaxshi bo’lsa film ham yaxshi chiqadi. Men
aslida rolimni emas ssenariy va uning g’oyasini tanlayman. Mazmuni , mohiyatini
ko’rib chiqaman. Shundan so’ng ssenariy yoqsa rozi bo’laman.
-
-Chidamlilik,
sabr-bardosh, sevib-sevilish, oldinga intilish kabi fazilatlarni o’zida
jamlagan, tomoshabin yaratgan obrazimni ko’rib, "hammasi yaxshi bo’lar
ekan-ku”, deya xursand bo’lib oyuragida ishonch yanada mustahkam joy oladigan
darajadagi obrazni yaratishni istardim. Yig’lab, " hayot shu ekan, baribir
yaxshi bo’lmas ekan” deb emas,” hali hammasi yaxshi bo’lar ekan, meni ham
hayotimda shunday yorug’ kunlar kelarkan”, deb filmni ko’rib ijobiy fikr bilan
tomoshabin chiqib ketsin. Afsuski hali bunday rol taklif qilishmadi.
-Siz komik
aktrisa sifatida ko’p rollar ijro qilgansiz Siz aytgandek rolni taklif qilishsa
hozir ham rozi bo’larmidingiz?
-Albatta
bunday filmda rol o’ynardim. Agar bir janrda o’zini mahoratini ko’rsata olgan
aktyor aktrisalarni boshqa janrdagi
rollarga ham taklif qilishsa, aktyor ham rejissyor ham o’sadi. Ya’ni
qolipga tushib qolmaydi. Agar menga shunday tragedik yoki drammatik rol
taklif qilishsa rozi bo’lib, mahoratimni shunchalik ishga solardimki, hech kim
meni komik aktrisa deb atamas edi. Bu tushuncha uni xayoliga ham kelmas edi.
Lekin
rejissyorlar bunday rollarni taklif qilishga cho’chishadi. Profisional
rejissyorlarni nazarda tutib gapiryapman. Chunki xalq meni ko’rsa kuladi. Bu
ham balki o’rinlidir. Lekin shunday qo’rqmas bir rejissyor bilan ishlasam,
rejissyorga ham, menga ham katta yutuq bo’lar edi. Men o’z istedodimga va
qobiliyatimga ishonaman.
- Sir
bo’lmasa kinolardan qanchagacha gonorar olasiz?
- Meni ham
o’zimni oladigan, belgilangan gonorarim bor. Lekin ko’ngilchangligim tufayli ko’pincha pand
yeganman. Kinofilm taqdim etilganidan so’ng kimdir lasetti, kimdir kaptiva
minib yuripti. O’sha kinofilmning ijodkorlari arzonroq qiling, pulimiz kam deb
holi-jonimga qo’yishmas edi. Hozir esa haqiqatdan ham shunaqa sharoitini yomon
bo’lsa rozi bo’laman, bo’lmasa qachon pul topsalaring shunda kelinglar deb
to’g’ri tushuntiraman. Bilasizmi yana nimasi alam qiladi? O’zi epizod rol
bo’lsa, qancha summa belgilanganini ham bilib turib, yangi chiqayotgan
qahramonlarga yoki bosh rol qahramonlariga aytmasdan, faqat mendan "arzonroq
qiling” deb so’rashadi. Undan ko’ra tekinga tushib berganim yaxshi-ku
O’zi bir epizod bo’lsa, undan ko’ra mardlarcha
pulimiz yo’q, yoki beraolmaymiz, shu filmimda rol o’ynab bering, sizni rol ijro
qilishinigizni xohlaymiz deb aytishsin.
Men ham mardlarcha rol ijro etib beraman.
-Tekinga tushib bering deb aytishsa tushib
berasizmi?
-Tekinga
tushganman. Sharoitini tushuntirganda tushunganman. Nima qilaman aldab, bu haqiqat.
-Eshitishimizga
qaraganda siz yaxshigina honanda ham ekansiz? Hattoki duet kuylashga ham rozi
bo’libsiz?
- Xa
albatta. Ali Otajonov bilan birgalikda duet kuylamoqchimiz. Men bunga rozilik
ham berdim. Hozirgi kunda taronani Ali Otajonov tanlamoqda. Tayyor bo’lsa tez
kunda duetni birgalikda taqdim etamiz.
-Hayotdagi
Zuhra Soliyeva bilan ekrandagi Zuhra Soliyeva o’rtasida qanday farq bor?
-Ekrandagi
Zuhra Soliyeva badjaxl, hayotda yig’loqiman, ko’nglim juda bo’sh.
-Ijtimoiy
tarmoqlardagi tanishuvga qanaqa qarisiz? Jiddiy munosabat qursa bo'ladimi?Turmush
o'rtogiz bilan tanishuvingiz ham ijtimoiy tarmoqlarda bo’lgan ekan?
-Xa
shunaqa. Lekin hammaga har xil. Jiddiy munosabat qurish –qurmaslik bu o’zimizga
bog’liq. Turmush ortog’im bilan ham ijtimoiy tarmoqda tanishganman. Muhlisim
sifatida yozganlar. Shundan so’ng tanishib ketganmiz. Bo’ladigan ish bir kunda,
bo’lmaydigani 10 yilda ham bo’lmas ekan. Man turmush ham qurdim, Bir oilaning
sevimli bekasiman.
-Oilada
ayol kishi eridan kattaroq bo’lsa boshqa oilaladan farqli bo’ladimi yoki bir
xilmi? Hozirgi shoubiznes olamida bunday nikohlar ko’payib bormoqda, sizning fikringiz?
-Sevgi
yosh, chiroy, makon va manzil tanlamas ekan. Aql yoshda emas boshda
deganlaridek, shunday yoshlar borki, dunyoqarashi kattalarnikidek. Xuddi
shunday yoshi katta odamlar borki fikrlashi, dunyo qarashi 16- 17 yosh
bolalarnikidek. Lekin oilada ayol kishi erkak kishidan bir pog’ona past bo’lib,
xo’p bo’ladi deb tursa bu narsa sezilmas ekan.Chunki bunga o’zim guvohi
bo’ldim. Turmush o’rtogim bilan yoshim orasida farq bo’lsa ham bu menga
sezilmadi.
-Oilali
bo’lish sizga qanday ta’sir qildi? Nimalardan voz kechishga to’gri keldi.
-Oilali
bo’lganimdan so’ng, sho’xliklarimdan voz kechishga to’gri keldi. Hayotimga
yangi insonlar kirib kelishi hayotimni yanada o’zgartirdi. Erli ayolman,
ayollarga xos ish yuritadigan bo’ldim.
Hozir oila yuritishni qisman bo’lsa ham ko’rdim. Farzandli bo’lsam to’liq oila
yuritishni mukammalroq bilib olaman.
Hozirda
suratga olinayotgan filmlar haqidagi fikringiz qanaqa?
Fikrim
ijobiy. Chunki beayb parvardigor, xato va kamchiliklar tuzatilib, o’zbek kinosi
rivojlanib bormoqda. Katta-katta imkoniyatlar berilmoqda. O’zbekistonni butun
dunyo tan olganidek, o’zbek kinosini ham tan olishadi. Chunki kino olamiga
qaratilgan e’tibor va imkoniyatlar kelajakda o’z natijasini ko’rsatadi.